Pakikipagtalastasan at Wika (Filipino)
Pakikipagtalastasan
- proseso ng paglilipat ng mensahe o impormasyon
Wika
- instrumento ng pakikipagtalastasan
- lumalawak at yumayaman
Katangian ng wika
- may kontekstong sosyal
- may kagyat na feedback
- gumagamit ng paralanguage (tunog naa nalilikha, binubuo ng dami, bilis at taas ng tinig ng nagsasalita)
- anyong tuloy tuloy
- gumagamit ng informal na salita
- maaaring ulitin, linawin, baguhin
- madaling natatamo
- natutunan sa natural na proseso
- madaling isalin
Wikang Pasulat
- gawaing mag-isa
- maraming rebisyon
- walang kagyat na feedback
- panindigan ang naisulat
- higit na formal ang salita
- higit na husay sa paglalahad
- formal na pagtuturo at pagkakatuto
- higit na mahirap na pagpapahayag
Tungkulin ng Wika
Apat (4) na Kategorya Batay sa layunin ng Nagsasalita
Ayon kay Hymes, ang wika ay binubuo ng mga salik(factors)
S – Setting (panahon at lugar)
P – Participants (taong nag-uusap)
E – Ends (layunin o intensyon ng nag-uusap)
A – Act Sequences (anyo/nilalaman ng usapan)
K – Keys (himig, paraan at kalagayan – formal at di formal)
I – Intrumentalities (midyum – pasalita o pasulat)
N – Norms (pamantayan ng interaksyon – kilos/galaw ng katawan)
G – Genres (kategorya ng usapan)
Antas ng Wika
- isinatas ni Pangulong Manuel Quezon sa Saligang Batas 135 – Batas Komonwelt Bilang 184 na ang Filipino ang Pambansang Wika at ang pangunahing batayan ay ang Tagalog
Dahilan sa papgpili ng Tagalog
Unang alpabeto ng mga Pilipino – ang Alibata (Paglilinaw: Kamakailan lamang ay inanunsyo na Baybayin ang tawag sa sinaunang alpabeto ng Pilipinas at hindi Alibata. Alamin ang iba pang detalye dito.)
- may 14 na katinig at 3 patinig
- proseso ng paglilipat ng mensahe o impormasyon
Wika
- instrumento ng pakikipagtalastasan
- lumalawak at yumayaman
Katangian ng wika
- binubuo ng tunog
- dinamiko
- arbitraryo
- nanghihiram ang lahat ng wika
- may sariling kakanyahan
- may kaugnayan sa kultura
- Ayon kay Frans Boas, antropologo, ang wika ng tao ay tulad ng sa hayop.
- Ayon kay Constantino, ang wika ay daluyan, tagapagpahayag at impukan-kuhanan ng kultura.
- Ayon kay Peñalosa, ang wika ay may layong lumikha ng pagbabago sa kilos, isipan at damdamin ng tao.
- Ayon kay Brumfit, ang gampaning pangwika ay sa kung ano ang ginagawa ng nagsasalita sa kanayng wika.
- Bow-Wow – tunog ng kalikasan
- Yum-Yum – pagkumpas o paggalaw
- Pooh-pooh – masidhing damdamin
- Yo-he-ho – pwersang pangkatawan
- Ding-dong – lumilikha ng sariling tunog
- komunikasyong verbal – nababasa at pasalita
- komunikasyong di-verbal – kilos, ekspresyon ng mukha
- may kontekstong sosyal
- may kagyat na feedback
- gumagamit ng paralanguage (tunog naa nalilikha, binubuo ng dami, bilis at taas ng tinig ng nagsasalita)
- anyong tuloy tuloy
- gumagamit ng informal na salita
- maaaring ulitin, linawin, baguhin
- madaling natatamo
- natutunan sa natural na proseso
- madaling isalin
Wikang Pasulat
- gawaing mag-isa
- maraming rebisyon
- walang kagyat na feedback
- panindigan ang naisulat
- higit na formal ang salita
- higit na husay sa paglalahad
- formal na pagtuturo at pagkakatuto
- higit na mahirap na pagpapahayag
Tungkulin ng Wika
- pagkontrol sa kilos ng iba – pakiusap, pag-utos, pag-suggest, pagtanggi
- pagbibigay o pagkuha ng impormasyon – pagtukoy, pagtatanong, pag-uulat
- pagbabahgi ng damdamin – pakikiramay, pasasalamat, pagpayag, pagpuri
- pangangarap – magsalaysay o magkwento
- pagpapanatili ng pakikipagkapwa – pagbati, paghingi ng tawad, pagbibiro
Apat (4) na Kategorya Batay sa layunin ng Nagsasalita
- deklarativ (declarative)
- ekspresiv (expressive)
- komisiv (pangako, pananakot)
- direktiv (directive – utos o pakiusap)
Ayon kay Hymes, ang wika ay binubuo ng mga salik(factors)
S – Setting (panahon at lugar)
P – Participants (taong nag-uusap)
E – Ends (layunin o intensyon ng nag-uusap)
A – Act Sequences (anyo/nilalaman ng usapan)
K – Keys (himig, paraan at kalagayan – formal at di formal)
I – Intrumentalities (midyum – pasalita o pasulat)
N – Norms (pamantayan ng interaksyon – kilos/galaw ng katawan)
G – Genres (kategorya ng usapan)
Antas ng Wika
- Salitang Balbal o Pangkalye
- Salitang Kolokyal
- Salitang Pambansa
- Salitang Panlalawigan
- Salitang Pang-LinguaFranca
- Salitang Pampanitikan
- isinatas ni Pangulong Manuel Quezon sa Saligang Batas 135 – Batas Komonwelt Bilang 184 na ang Filipino ang Pambansang Wika at ang pangunahing batayan ay ang Tagalog
Dahilan sa papgpili ng Tagalog
- hindi mahirap sa mga hindi Tagalog
- nagtataglay ng 5,000 salitang hiram
- mayaman sa talisalitaan
- madaling pag-aralan
Unang alpabeto ng mga Pilipino – ang Alibata (Paglilinaw: Kamakailan lamang ay inanunsyo na Baybayin ang tawag sa sinaunang alpabeto ng Pilipinas at hindi Alibata. Alamin ang iba pang detalye dito.)
- may 14 na katinig at 3 patinig
Comments
Post a Comment